تا حالا براتون پیش اومده که سعی کنین یک مکعب روبیک رو حل کنین؟ اکثر ماها برای این کار تلاش کردیم و بعد از چند دقیقه یا چند ساعت کلا ناامید شدیم. اما یک سری افراد رو می‌بینیم که مثلا توی یک دقیقه مکعب رو حل می‌کنن و برای ما سوال میشه که آخه چطور؟ باید گفت اکثر کسانی که مکعب روبیک رو حل می‌کنن، بعد تلاش و تمرین‌های زیاد و استفاده از فرمول‌های حل مکعب روبیک به این تسلط رسیدند و به همین خاطر می‌تونن توی زمان کم اون رو حل کنن.
ما هم برای برای اینکه بتونیم بهترین نتیجه رو از مطالعه درس‌های تحلیلی بگیریم، باید از یک ساختار و چارچوب هدفمند استفاده کنیم. برای این کار باید بهترین برنامه و روش رو داشته باشیم تا بتونیم حداکثر یادگیری رو داشته باشیم. استفاده از یک روش ثابت برای مطالعه همه دروس، اشتباه بزرگی است که تعداد زیادی از دانش‌آموزان مرتکب آن می‌شوند. برای مطالعه هر کدام از انواع مختلف دروس نیاز است که از روش مناسب آنها استفاده شود. استفاده از روش مطالعه دروس تحلیلی می‌تواند مطالعه درس‌های سختی مثل ریاضی، فیزیک و … را برای شما راحت کند. در این مقاله بهترین روش مطالعه دروس تحلیلی را با هم آموزش می‌بینیم.
یادگیری و بکارگیری صحیح روش مطالعه دروس تحلیلی به شما کمک می‌کند تا از کابوس شب‌های امتحان در امان بمانید!
کدام درس‌ها تحلیلی محسوب می‌شوند؟
به درس‌هایی که برای مطالعه و یادگیری آنها علاوه بر یادگیری مفاهیم، نکات و روش‌ها به حل تعداد زیادی سوال و تست نیاز است، دروس تحلیلی گفته می‌شود. مثلاً درس‌هایی مثل ریاضی و فیزیک می‌توانند عضوی از این گروه باشند. اما
- برای خواندن این دروس باید چطور زمان‌بندی کنیم؟
- به چه روش مطالعه دروس تحلیلی نیاز خواهید داشت ؟
سه مرحله مهم در مطالعه دروس تحلیلی
بهترین روش مطالعه و یادگیری دروس تحلیلی استفاده از روش ۷۰ به ۳۰ است. به این معنا که ۳۰ درصد از زمان مطالعه خود را به خواندن درس، جزوه و مرور درسنامه و یادگیری روش‌ها اختصاص دهید و ۷۰ درصد باقیمانده را برای حل تست و تمرین صرف کنید. در واقع، روش مطالعه دروس تحلیلی متفاوت است و دانش‌آموزان باید به صورت دقیق این روش مطالعه را بشناسند. برای پیاده‌سازی درست نحوه مطالعه درس‌های تحلیلی بهتر است که مراحل زیر را در نظر داشته باشید:
مرحله اول : یادگیری مفاهیم هر درس
در قدم اول باید 30 درصد از زمان حود را صرف یادگیری مفاهیم درس کنیم؛ به این معنا که تعریف، فرمول یا راه‌حل ذکر شده در کتاب درسی یا درسنامه و جزوه را به‌طور دقیق و با وسواس مطالعه کنید و یاد بگیرید. سعی کنین در مورد چرایی مفهوم‌های مختلف توی درس‌های تحلیلی و دشوار فکر کنین و سوال بپرسین. مثلا صرفا فرمول شتاب رو حفظ نکنین، بلکه واقعا درک کنین که چرا واحد شتاب میشه متر مربع بر ثانیه. از زوایای مختلفی به مسائل و مفاهیمِ توی دروس نگاه کنین و صرفا به تعریفی که خود کتاب درسی بهتون میده قانع نباشین. دنبال این باشین که مسائل مختلف رو به هم مربوط کنین و از دل اون‌ها به نتیجه‌گیری‌های کامل‌تری برسین. این باعث میشه هر چقدر هم که مسائل رو پیچیده طراحی کنن، شما به خاطر تسلط روی مباحث مختلف بهترین عملکرد رو داشته باشین. بعد از این که مفاهیم اولیه را به درستی یاد گرفتید، سراغ حل تمرین و تست می‌رویم تا فرآیند یادگیری دروس تحلیلی تکمیل شود. برای یادگیری مفهوم اصلی هر درس در روش مطالعه دروس تحلیلی لازم است که نکات زیر را در نظر داشته باشید:
نکته اولی که باید رعایت کنید این است که برای تسلط بیشتر روی فرمول‌ها میتوانید در زمان مطالعه از یک دفترچه یادداشت کمک بگیرید. فرمول را بخوانید و سعی کنید آن را بدون نگاه کردن به کتاب درسی روی کاغذ بنویسید. مطمئن باشید بعد از چند بار نوشتن فرمول در ذهن‌تان حک خواهد شد. ضمن اینکه باید از کاربرد هر یک از فرمول‌ها و محل استفاده از آنها نیز آگاه باشید.
نکته دومی که باید رعایت کنید این است برای حل تمرین و تست آهسته آهسته وارد عمل شوید. برای شروع بهتر است که با حل سوالات و تست‌های آموزشی شروع کنید که به تعمیق یادگیری کمک کرده و بخشی از فرآیند یادگیری محسوب می‌شود. در این مرحله بعد از حل هر سوال به پاسخ تشریحی رجوع کرده و پاسخ خود را پاسخ تشریحی بررسی می‌نماییم اگر پاسخ شما درست بود باز هم پاسخ تشریحی را مشاهده کرده بعضا پیش می‌آید با راه حل اشتباه به جواب درست رسیده باشیم که در اینجا روش را اصلاح می‌کنیم و یا اینکه در پاسخ تشریحی روش حل ساده‌تری استفاده شده که می‌بایست آن را یاد بگیریم.
در صورتی که پاسخ به دست آمده توسط شما اشتباه بود می‌بایست دوباره به عقب برگشته و سوال را مجدد حل کنیم و اشتباه مرتکب شده در حل سوال را پیدا کنیم، در صورتی که پس از چندبار تلاش نتوانستیم مشکل را پیدا کنیم از پاسخ تشریحی راهنمایی گرفته و مجدد به سراغ حل سوال می‌رویم تا بتوانیم نهایتا به کمک راهنمایی گرفته شده خودمان سوال را حل نماییم و در انتها با پاسخ تشریحی بررسی می‌کنیم. توجه داشته باشید که در این قسمت برای تست زدن نیاز به زمان محدود نیست اما خیلی هم نباید زمان زیادی گذاشت.
مرحله دوم : حل سوالات متنوع
برای اینکه توی درس‌های تحلیلی و دشوار بتونین بهترین عملکرد رو داشته باشین، صرف مطالعه و درک مفاهیم نمی‌تونه بهتون کمک کنه. این مثل اینه که کلی کتاب در مورد شنا و چگونگی شناور موندن انسان روی آب بخونین و از نظر فیزیکی حسابی بررسیش کنین اما خودتون شنا نکنین. تا زمانی که وارد آب نشین و شنا نکنین نمی‌تونین اون رو یاد بگیرین و توش پیشرفت کنین. پس از درک مفاهیم، تازه فرایند یادگیری شما آغاز میشه. در روش مطالعه دروس تحلیلی باید بیشتر از ۷۰ درصد زمان خود را به حل سؤال و تست‌زدن اختصاص دهید. در واقع تنها راه تثبیت مفاهیم در روش مطالعه دروس تحلیلی حل سؤال و تست‌زدن است.
همان‌طور که گفتیم حل سوال و تست بعد از یادگیری مفهوم هر درس، از الزامات پیاده‌سازی روش مطالعه دروس تحلیلی است. حقیقت این است که در این مرحله حتی اگر سوالات را اشتباه حل کنید هم برنده میدان مسابقه به شمار می‌روید! چون با حل اشتباه سوال سراغ پاسخنامه می‌روید و راه‌حل درست را تجزیه و تحلیل می‌کنید. بنابراین ذهن خود را درگیر سوال می‌کنید و روش‌های صحیح را آموزش می‌بینید. یادتان باشد که اشتباه کردن ضرری ندارد اما تکرار یک اشتباه است که به شما ضرر می‌رساند.
نکته‌ای که باید رعایت کنید بیشتر روی بخش احساسی ذهن شما تاثیر دارد. اگر زمان حل یک سوال به مشکل می‌خورید و نمی‌توانید به جوابی برسید، نباید خیلی سریع سراغ پاسخنامه بروید! در واقع به دنبال لقمه حاضر و آماده نباشید. کمی با سوال کلنجار بروید و چند راه مختلف را برای رسیدن به جواب امتحان کنید. شاید با صرف زمان بیشتر بتوانید به نتیجه برسید؛ پس عجله نکنید و ذهن خود را برای حل سوال درگیر کنید. متاسفانه دانش‌آموزان این موضوع را دست کم می‌گیرند شاید باور نکنید ولی محققان ثابت کردند که بخش مهمی از یادگیری ما از اشتباهاتی است که انجام می‌دهیم !
مرحله سوم : تفکر حل سوالات
مهم‌ترین مرحله از روش مطالعه دروس تحلیلی همین مرحله است؛ چرا که بیشتر از کمیت مطالعه، روی کیفیت آن تاکید دارد. این نکته را در نظر داشته باشید که لازم است هر چند وقت در اصول برنامه ریزی درسی خود یک‌بار جزوه و راه‌حل‌ها را بازخوانی کنید و مرور درسی داشته باشید. با این کار مطالب درسی در حافظه بلند مدت شما ذخیره می‌شوند و احتمال فراموش کردن‌شان کمتر از همیشه خواهد شد. برای این کار، خلاصه‌نویسی بهتون خیلی کمک می‌کنه تا مطالب رو به خوبی به یاد بیارین. چون قبلا این مفاهیم رو درک کردین و سوالاتش رو حل کردین، با یک مرور کلی و مرور کلید واژه‌ها می‌تونین اطلاعات مربوط به اون مبحث رو توی ذهن خودتون زنده کنین.
روش مطالعه دروس تحلیلی مثل ریاضی
در واقع یادگیری درسی مثل ریاضی، شباهت زیادی به یادگیری رانندگی، دوچرخه سواری یا راه رفتن توسط یک کودک دارد. شما نمی‌توانید با مطالعه یک کتاب ۱۰۰۰ صفحه ای راه رفتن را بیاموزید. برای آموزش راه رفتن، یک کودک لازم است بارها زمین بخورد پس برای یادگیری دروس تحلیلی باید تا میتوانید تست حل کنید. هرچه تعداد بیشتری مسئله حل کنید و از سوالات و تست‌های غلط و نزده نکات را استخراج کنید مراحل یادگیری را بهتر و درست‌تر پیموده‌اید و در این درس موفق‌تر خواهید بود. هر چند پس از یادگیری و استخراج نکات به خلاصه‌نویسی نیاز خواهید داشت.
روش مطالعه RQWQCQ
این روش برای استفاده در حل مسائل ریاضی مناسب است.
- خواندن : خواندن مسئله و تشکیل تصویر آن در ذهن یا کاغذ
- سوال‌گذاری : تشخیص خواسته مسئله
- نوشتن : استخراج حقایق و داده های مسئله
- سوال کردن : سوال از نحوه محاسبه
- محاسبه کردن : انجام محسابات مساله
- سوال کردن : انطباق پاسخ با مسئله بر اساس حقایق مسئله
روش صحیح تست‌زنی در دروس تحلیلی
برای این که بتوانید به بهترین سطح از یادگیری دروس تحلیلی برسید، باید از روش درستی برای تست‌زنی استفاده کنید. بدون شک، آشنایی با تکنیک‌های تست‌زنی یکی از راه‌های موفقیت داوطلبان در آزمون سراسری است. تکنیک‌های مختلفی برای افزایش سطح یادگیری داوطلبان وجود دارد. به طور کلی، در روش مطالعه دروس تحلیلی دو گروه تست مورد استفاده قرار می‌گیرد: تست‌های آموزشی، پوششی و سنجشی
تست‌های آموزشی:
این تست‌ها را کمی بالاتر به طور مفصل توضیح داده بودیم؛ همان مواردی هستند که بعد از مطالعه مفهوم هر درس آنها را حل می‌کنید.
تست‌های پوششی:
به تست‌هایی که از مباحث روزهای قبلی حل می‌کنید، اصطلاحاً تست پوششی گفته می‌شود. میتوانید برای حل تست‌های پوششی از روش‌های مختلفی استفاده کنید. مثلاً:
- سوالاتی که مضرب پنج هستند را حل کنید.
- به صورت رندوم و شانسی از بین سوالات چند مورد را انتخاب کرده و پاسخ دهید.
- تست‌هایی را که قبلاً اشتباه حل کرده بودید، دوباره حل کنید.
فرض کنید امروز مبحث شماره ۱ را مطالعه کردید و تست‌های آموزشی آن را هم حل کردید. فردا قبل از این که سراغ مبحث شماره ۲ بروید، چند مورد از سوالات مربوط به مبحث شماره ۱ را حل کنید تا از یادگیری آنها مطمئن شده باشید و بعد سراغ مبحث بعدی بروید. پس فردا قبل از تست زدن برای موضوع شماره ۳ ابتدا چند مورد از سوالات مربوط به مبحث شماره ۱ و ۲ را حل کنید تا با خیال راحت سراغ مبحث سوم بروید. روز بعدی اگر از یادگرفتن مباحث روز اول مطمئن بودید، حل تست برای آن را متوقف کنید و تمرکز خود را برای مطالعه و تست‌زنی روی ادامه مباحث قرار دهید.
تست‌های سنجشی :
مهارت ما در حل سوالات را اندازه می‌گیرند و سرعت عمل را افزایش می‌دهند.
یک پاسخ
برای امتحانات خیلی خوبه متشکرم